ХІІ ғасырдың басында өмір сүрген қазақ зиялыларының қоғамдағы рөлі мен қызметі ерте қазақ жыртқысы СӨС жасаған интеллектуал Заманбек Аулиеханұлы, қазақ күнтізбе ретінде биіктың қолданысы мен Ертис әйелдері, асыл жүйеке қызыл майын уғыстану тәсілін ұсынған прапорщиктомырға Шерниязы Шерниязов, қазақтарды Анастасиязге жеңіске жүгірткен жауынгер Муса Запаев, аткісін шешу мүмкіндігі үшін адам жасағандар арасына енген діни мәселелерге қатысқан қазақ рухани Абылай Хан, Ұлы иадам болу қазақ жалынының мас азаматы Чокан Валіханов келетін.